Pokazywanie postów oznaczonych etykietą emigracja. Pokaż wszystkie posty

Polacy pracujący przy koniach w Szwajcarii - mikro wywiady

/Magda, Polka z doświadczeniem w pracy przy koniach w Szwajcarii

Świat koniarzy to taki mikrokosmos funkcjonujący równolegle do "normalnego" świata. 


Jest to na tyle samowystarczalna sfera życia, że można żyć właściwie tylko w niej i potrafi się wytworzyć pewna hermetyczność. Jeździectwo i konie to bardzo obszerna dziedzina życia wymagająca ogromnej ilości wiedzy, doświadczenia, ale też czasu. Konie nie mają wolnych wieczorów czy weekendów. Nadal trzeba je nakarmić, posprzątać i niezależnie od pory dnia i nocy mogą się rozchorować. Albo się to kocha, albo się tego nienawidzi.

W środowisku jeździeckim istnieje też masa zawodów, wśród nich: stajenny, "złota rączka", luzak (pomocnik jeźdźca/zawodnika i opiekun koni), jeździec (od objeżdżacza przez zajeżdżacza aż po profesjonalistę), zawodnik, instruktor, trener (koni i/lub jeźdźców), werkowacz/podkuwacz (kowal), fizjoterapeuta, masażysta, weterynarz, dentysta, pielęgniarz, siodlarz, dopasowywacz siodeł, sędzia, manager stajni, osoba pracująca w administracji związkowej, producent sprzętu, handlarz (końmi; sprzętem), przewoźnik, producent paszy. A to tylko przykłady. Można mieć dużo wspólnego z końmi, a nawet w ogóle na nie wsiadać. Istnieją też znaczne różnice między poszczególnymi krajami w strukturze tego świata oraz stylu chowu.

Koniarstwo wciąga czasem bez opamiętania i w związku z tym, jeśli się nie obraca w odpowiednich kręgach, lub jest się z nich wykorzenionym (jak ja za granicą), czasem jest ciężko dotrzeć do właściwych osób. Wiele ludzi ze względu na mojego bloga, czy na fakt posiadania konia, zadaje mi pytania, jak ten świat jeździecki w Szwajcarii wygląda, jak jest z pracą, jak sobie radzą obcokrajowcy. Ciężko mi na takie pytania odpowiedzieć, ponieważ jestem tylko pensjonariuszem.

Oczywiście, mam pewne obserwacje, np. w mojej stajni jest 3 stajennych (była Jugosławia, chyba "po rodzinie"), jeden jest ich szefem (Afgańczyk). Szef stajennych ma wysokie kompetencje, nawet kiedyś był instruktorem w tejże stajni. Stać go na mieszkanie w dość prestiżowej dzielnicy i trzyma w stajni swojego konia. Mamy też "apprenti" - "praktykantkę" (Szwajcarkę). Przyucza się do zawodu profesjonalnego jeźdźca pod okiem właścicielki stajni (i zawodniczki). Na koniec takiej praktyki, po 2-3 latach jest egzamin państwowy. Narzeczony właścicielki za to jest kowalem (i zatrudnia 3 innych kowali), mama sprzedaje ubezpieczenia dla koni i rolników. Ojczym za to robi wszystko co w gospodarstwie potrzebne - "złota rączka" - sam postawił lonżownik, wszystko naprawia, jeździ traktorem i równa plac. Człowiek orkiestra, który całe życie marzył o tym, żeby mieć stajnię, wszędzie go pełno i robota pali mu się w rękach.

Ale jak ten świat wygląda oczami Polaków? 


W mojej stajni w grafiku do karuzeli mój koń jest zawsze wpisywany jako "polonais" (polski), a nie swoim imieniem, czy moim. Najwyraźniej jesteśmy dla nich bardzo egzotycznym przypadkiem...
Szwajcaria nie jest kierunkiem numer jeden dla naszych rodaków, w przeciwieństwie do Niemiec, Holandii czy Anglii. Nie jesteśmy też liczną grupą narodowościową w Szwajcarii - około 7-ego miejsca w skali populacji jeśli zgrupujemy byłą Jugosławię. Za to nasza nacja, jak już ktoś ją zna, jest bardzo ceniona za pracowitość, wykształcenie, talenty.

Aby móc jakkolwiek uchylić Wam i sobie rąbka tajemnicy końskiego świata w Szwajcarii postanowiłam dotrzeć do paru Polaków pracujących tutaj przy koniach i przeprowadzić z nimi mikro wywiady online. Pamiętajcie, że nie można wyciągać dalekosiężnych wniosków z tychże przykładów. Jest to raptem kilka osób, które znalazłam przez internet i zgodziły się podzielić swoją unikatową historią. Niektórzy wywrócili całe swoje życie do góry nogami, niektórzy odnaleźli sens życia, każdy jest "diamencikiem" samym w sobie, a także każdy ma własny punkt widzenia.

/ Zdjęcie autorstwa TheOther Kev z Pexels


Poznajcie zatem... 

Agnieszka, 38 lat - pracuje w prywatnej, hobbystycznej stajni sportowej w kantonie Bern jako opiekun koni, luzak i jeździec ("stajenna miotła i mięso armatnie" :) )
Jestem tutaj sama, odwiedza mnie Mama:) Dla chcących przyjechać tutaj do pracy... przygotujcie się na ciężką i solidną pracę.
Daria, 26 lat - pracowała w "SPM Zucht und Sportpferde" w Münsingen jako "pferdepfleger", czyli opiekun koni/luzak/jeździec
Jestem tu z mężem, synkiem i psem 😅 mąż również koniarz, pracuje w jednej stajni już 9 lat. Czujemy się tu dobrze, chociaż tęsknota za Polską ciągle nam towarzyszy. 
Jestem osobą odważną, która nie boi się podążać za marzeniami. Zawsze konsekwentnie dążę do wyznaczonego celu. Jeździectwo nauczyło mnie pokory, cierpliwości i dało mi pewność siebie. Konie od zawsze mnie fascynowały, a teraz, po wielu latach pracy z nimi wiem, że to jest to, co chce robić przez resztę życia.
Kamila, 31 lat - pracuje w „Reit und pensionstall Frauchiger” jako stajenna i opiekunka koni
Jestem tutaj z dwójką dzieci i mężem. Uczymy się intensywnie języka, jedno z naszych dzieci w sierpniu zacznie uczęszczać do tutejszej szkoły. Z czasem również drugie. Przyjechaliśmy z zamiarem zostania na stałe.
Magda, 44 lata - pracowała w prywatnej stajni w części niemieckojęzycznej jako "pferdepfleger"/supervisor/jeździec (opiekun koni/jeżdżący luzak)
Jestem obywatelką świata. Mam silną osobowość, jestem otwarta i mam specyficzne poczucie humoru. Jestem kobietą w sile wieku z wiekiem składającym się z dwóch krzeseł;) Mój mąż jest ze mną i ze mną pracuje. Mam nadzieję, że dobrze się czuje za granicą:)
Magick - pferdepfleger i kutschefahrer, w tym też nadzorca pozostałych stajennych i odpowiedzialność za całe gospodarstwo
<Pamiętaj, 40mln Polaków czeka na Twoje miejsce, ale na Twoje miejsce zawsze można znaleźć też 100 Szwajcarów, więc głowa nisko i koń w zaprzęgu rusza na „Wijo!” oczywiście przy srogim użyciu bata, a małe dzieci jeżdżą do szkoły na kucykach>.  
Rada bardzo szczera i już na poważnie – nie pozwalajcie sobie na traktowanie jako gorszych, czy drugiej kategorii. Bardzo często jesteśmy bardziej profesjonalni niż Szwajcarzy. 
Jeśli chodzi o mnie: jestem mentalnym nomadem. Tam gdzie koń i siodło, tam ja. Niestety mentalnym, bo w obecnej sytuacji nie mam możliwości stać się rzeczywistym nomadem, co jest moim wielkim marzeniem. 

Anonim, 40+ - pracuje w Cheval Partenaire Sàrl w francuskojęzycznej Szwajcarii jako stajenny/opiekun koni

Jestem facetem po 40 z doświadczeniami życiowymi i otwartym umysłem.

/magick

Jak i dlaczego trafiliście do Szwajcarii? 


Agnieszka
Przez portal internetowy yardandgroom.com, Szwajcaria.. przypadkowo.. Wcześniej miałam też epizod w USA.
Daria
Do wyjazdu do Szwajcarii namówił mnie znajomy z branży jeździeckiej. Wysłałam swoje CV do agencji pracy, która pośredniczy w zatrudnianiu Polaków w Szwajcarii. Jestem tu 3 i pół roku. Łącznie 2 lata pracowałam w stajni sportowo-hodowlanej w kantonie Bern. Teraz niestety pracuję w innej branży, ponieważ bardzo trudno jest pracować z końmi będąc jednocześnie mamą 😉  Nie miałam wcześniejszego doświadczenia za granicą. 
Kamila
W Szwajcarii jestem od maja, przyjechałam do męża, który pracuje w stajni od listopada 2019. 
Przyjechaliśmy tutaj z zamiarem pozostania na stałe. Mieszkamy w kantonie AG. Moja siostra z partnerem i córką mieszka w Szwajcarii już kilka lat. Przyjeżdżając na wakacje do nich zakochałam się w tym kraju.
Magda
Trafiłam do Szwajcarii dzięki mojemu mężowi, który szukał dla mnie pracy, a znalazł najpierw dla siebie :) Przyjechałam na święta i zostałam :) Nie było tutaj żadnej dodatkowej ingerencji, zwykłe ogłoszenie w internecie. Pracowałam tam prawie 4 lata. Od niedawna nie mieszkam już w Szwajcarii, ale nadal rozwijam się w branży. Z zagranicznych doświadczeń mam porównanie z Hiszpanią, gdzie pracowałam wcześniej, ale z innymi zwierzętami.
Magick
Poszukiwałem pracy dla mojej narzeczonej, która po dłuższej przerwie chciała wrócić „w konie”. Znalazłem ogłoszenie na popularnym portalu ogłoszeń końskich, w którym poszukiwali dwóch stajennych. Niestety, nie chcieli kobiety na to stanowisko, więc pojechałem sam.
W Szwajcarii pracowałem od września 2015 roku w kantonie Bern. Pracowałem w dwóch stajniach jednego zarządcy. Pierwsza miała charakter pensjonatu połączonego ze szkółką jeździecką, druga miała profil turystyczny i zaprzęgowy.
Po ponad 3 miesiącach przyjechała do mnie żona (wtedy jeszcze narzeczona) z zamiarem szukania pracy. Los chciał, że szef zaproponował jej możliwość pracy na sezon zimowy, a później, przez zasiedzenie została na stałe. 
Anonim
Do Szwajcarii trafiłem najpierw do pracy na winnicę, tam zacząłem uczyć się języka francuskiego, a potem rozglądałem się za pracą, która będzie spełniać moje wymogi. W ten sposób ja szukałem pracy, a moja szefowa szukała ambitnego pracownika i jestem. W obecnej stajni pracuję już ponad 5 lat. Pracowałem też w większości krajów Europy.

/Kamila z mężem i dzieckiem

Poszukiwanie pracy, wymagany profil i kompetencje 


Agnieszka
Nie miałam absolutnie żadnego problemu w znalezieniu pracy. Nie sprawdzali żadnych referencji, dostałam bilet lotniczy i przyleciałam na "rozmowę kwalifikacyjną", wsadzili mnie na konia i pojechaliśmy w teren... Szukali kogoś odważnego, z lekką ręką i bez ambicji sportowych. Wcześniej, w Polsce, miałam pracę biurową, jeździłam konno hobbystycznie, ale nie pracowałam przy nich.
Daria 
Nie miałam problemu ze znalezieniem pracy. Właściwie miałam w tej kwestii chyba szczęście, bo po pierwszym nieudanym miesiącu pracy w jednej stajni, gdy wróciłam już do Polski, to kolejna praca znalazła mnie. Przed przyjazdem do Szwajcarii pracowałam w różnych branżach niezwiązanych z jeździectwem. Ale cały czas aktywnie jeździłam konno. Oprócz doświadczenia zdobytego w ramach technikum hodowli koni, przez 6 lat jeździłam również rekreacyjnie w kilku stajniach, a od 5 lat mam własnego konia. Właściwie jak przyjechałam tu, to nie liczyło się jakie mam doświadczenie i kwalifikacje, czy referencje, a to, co faktycznie potrafię i na jakim poziomie jeżdżę konno i opiekuję się nimi.  
Kamila
Zastąpiłam męża w stajni, ponieważ on uległ wypadkowi i jest na zwolnieniu. On z kolei dostał tę pracę z ogłoszenia na fb na grupie Polacy w Szwajcarii. 
Wcześniej kontakt z końmi miałam jako nastolatka (jeździłam konno).
Dla naszych pracodawców było ważne to, czy nie boimy się koni, czy mieliśmy wcześniej kontakt z tymi zwierzętami. Jesteśmy cenionymi pracownikami za pracowitość, uczciwość oraz duże serca dla zwierząt.
Magda
Nie miałam absolutnie żadnego problemu w znalezieniu pracy tutaj. Ponadto, jeśli się ma dobre rekomendacje, to wręcz można przebierać. 
Mniej się liczyły papiery czy osiągnięcia, a bardziej elastyczność, zaangażowanie, praca pod olbrzymią presją wymagającego szefa oraz praktyczne umiejętności. Na początku pracy w Szwajcarii testowali mnie, bo gadać każdy może. Praktyka często pokazuje co innego, więc moja praca sama się wybroniła. W obecnej pracy poza Szwajcarią musiałam mieć referencje. 
Nie ukrywam jednak, że miałam już doświadczenie z końmi, a także miałam olbrzymią przerwę w samej jeździe konnej, i powrót był bolesny, bo nie jest to jak jazda na rowerze. Za to przed wyjazdem za granicę miałam swój mały biznes. 
Magick
Nie miałem do tej pory problemu w znalezieniu pracy, ale też niespecjalnie szukam - rzadko zmieniam.
Przy rekrutacji zawsze proszono o CV, możliwie z referencjami, to pozwalało przejść proces odsiewki. Później testowano na miejscu. Bardzo często wiele wymagając i mocno podnosząc wymagania, by sprawdzić również odporność fizyczną i psychiczną (tą chyba zwłaszcza). W zatrudnieniu najbardziej liczył się czas przyjazdu i liczba przyjętej roboty na d***. Było trzeba przyjechać szybko i ostro tyrać. Aaaa i „nie walić nafty”. Wcześniej miałem styczność z końmi od dziecka. Wychowywałem się niedaleko jednego ze Stad Ogierów w Polsce, więc bywałem tam dość często. Równie często wystawiano mnie za bramę ;)
Anonim
To była kwestia czasu żeby znaleźć pracę, która mi odpowiada. Szukałem pracy, mając już pracę. Pracowałem w każdym zawodzie, który mi przyszedł do głowy, co do koni, to pochodzę z rodziny, gdzie konie są od zawsze. Przy zatrudnianiu - sprawdzają na żywo i żadna szkoła, czy papier do nich nie przemawia.  W moim podejściu do pracy liczyły się najbardziej kwestie finansowe, rodzaj wykonywanej pracy, swoboda w organizacji pracy, podejście szefowej.

Warunki pracy, umowa, benefity, zarobki

przypis od autora: nieoficjalna minimalna pensja w Szwajcarii to około 3000 CHF, a średnia to około 5000 CHF netto. W pracach w branży rolnej dochodzi jednak kwestia mieszkania i ubezpieczenia, która dość często jest pokrywana przez pracodawcę, więc rozpiętość zarobków może się plasować szeroko pomiędzy 1500-6000 CHF miesięcznie, w zależności od ośrodka i wymagań wobec pracownika. Najczęściej jednak spotyka się wynagrodzenia w przedziale 3-4 000. Nie wszyscy bohaterowie tego artykułu czuli się komfortowo ze zdradzeniem dokładnej kwoty, a ja nie naciskam - w Szwajcarii o pieniądzach się nie rozmawia - niemniej możecie się mniej więcej zorientować z opisów jak to wygląda.

Agnieszka
Umowa o pracę od początku, wszystko na “legalu”. Urlopu mam 4 tygodnie (to jest wszystko co mam.. żadnych świąt wolnych…). W tygodniu jeden dzień wolny (sobota). W niedzielę mamy trochę dłuższą przerwę. 
Daria
Miałam normalną umowę o pracę, ustalone godziny, dni wolne i urlopy. Mieszkanie dostałam od pracodawcy na terenie obiektu. Wynagrodzenie niestety nie było wystarczająco wysokie, jak na tak wymagającą pracę. Jedno z niższych możliwych w rolnictwie.
Kamila
Mieszkamy w wynajętym mieszkaniu w tej samej miejscowości gdzie pracujemy.  Zarabiamy 3300 brutto. Każdy w pracy ma ustalone zadania, wiemy co mamy robić.
Magda
Miałam kontrakt. Normalne zatrudnienie zgodne ze szwajcarskim prawem. Miałam możliwość mieszkania na terenie obiektu za darmo, ale wolałam mieszkać poza pracą. Wynagrodzenie takie, jak większość auslanderów pracujących w rolnictwie, z tym plusem, że szef płacił ubezpieczenie zdrowotne za mnie.
Magick
Przez ponad rok pracowałem na czarno, oczywiście umowa była możliwa, ale trzeba było na nią „zasłużyć”. Powód? Wielu naszych rodaków wyrolowało szefa i ten był co najmniej ostrożny. Później miałem już umowę. Miałem możliwość zakwaterowania w miejscu pracy za darmo, z którego później zrezygnowałem i wynająłem coś samodzielnie. Plus był taki, że szef odprowadzał podatek i płacił Krankenkasse, więc wynagrodzenie było faktycznie netto – nic już nie musiałem z tego odejmować na ubezpieczenia itp. Z czasem wynagrodzenie się zwiększało. Dodatkowo była możliwość otrzymania napiwków od klientów pensjonatowych czy od turystów. Za pracę na bryczce miałem dodatkowo wypłacane 10% z utargu. Były dni wolne, ale też chyba nie było to do końca tak, jak powinno :(
Anonim
Zawsze chce się więcej zarabiać. Umowa na stałe z wszystkimi świadczeniami. Mieszkanie może pomóc znaleźć pracodawca, albo samemu. Mieszkam poza obiektem z wyboru, wynagrodzenie ponadprzeciętne.

Wymagania w pracy, konkurencyjność i szacunek

Agnieszka
Pracuję z innymi Polakami, nie konkurujemy ze sobą. Każdy szanuje wymogi szefa i robimy wszystko jak należy, każdy wie co ma robić i szef wie, że może zostawić stajnię na naszej głowie. 
Daria
Wymaga się ode mnie przede wszystkim zaangażowania, empatii i umiejętności poprawnego obchodzenia się z końmi, ponieważ jest to praca z żywymi stworzeniami i nigdy nie wiadomo co się wydarzy. Zdarzają się również wypadki i sytuacje, gdy trzeba poświęcić swój czas wolny dla dobra koni. Nie wymagano ode mnie robienia dodatkowych uprawnień czy dyplomów.
Kamila
Pracodawca ma do nas duże zaufanie - często pracujemy bez kontroli szefa nad sobą. W naszej stajni pracują sami Polacy. Osoby trzymające konie w pensjonacie, w którym pracujemy są bardzo miłe, jednak oczekują bdb opieki nad ich zwierzętami. Traktują zwierzęta niemal jak swoje dzieci. *
Magda
Odpowiem jednym słowem. WSZYSTKIEGO. Trzeba było robić wszystko, co wiąże się z pracą w stajni i jej obejściu. Niestety, szef z tych wiecznie niezadowolonych i podkręcających śrubę, a to nie sprzyjało poczuciu własnej wartości. Dlatego zmieniłam pracę:) Nie było za to nigdy presji, żeby robić jakieś szwajcarskie papiery.
Magick
Wymagało się bardzo dużo. W momencie pokazania, że się umie pewne rzeczy, wymagało się tego zawsze i zawsze podnoszono poprzeczkę. Bardzo często nie szło to jednak w parze z szacunkiem do mnie, jako pracownika, ale i jako osoby. Wielokrotnie byłem „ustawiany” w gorszej pozycji ze względu na moją narodowość. W Szwajcarii nie liczą się inne uprawienia niż szwajcarskie, nawet dla mistrza świata ;) Mimo wielokrotnie wyrażanej chęci zrobienia kursów, czy uprawnień, zawsze byłem odsyłany z kwitkiem przez szefostwo. **
Anonim
Nie ma rzeczy niemożliwych, są tylko trudne do zrobienia. Zero konkurencji, szacunek to podstawa.

przypis od autora:
* potwierdzam, mimo że zawsze mi się wydawało, że nawet w Polsce stałam w "lepszych stajniach" i że mam dość szeroko rozwiniętą "świadomość" końsko-jeździecką i mimo doświadczenia w pracy w Irlandii - poziom zarówno opieki pensjonatowej, jak i poziom zachowania pensjonariuszy tutaj jest dla mnie szokujący. Czasami niektórym mam ochotę krzyknąć "to tylko koń do cholery!". Ale lepiej tak, niż w drugą stronę. W każdym razie konie mają się tutaj jak pączunie w masełku.
** rzeczywiście tak jest, że w Szwajcarii, jeśli mamy jakiekolwiek ambicje do bardziej kompetentnej pracy, to liczą się głównie szwajcarskie "papiery". Nie wiem, co się tak naprawdę wydarzyło w sytuacji przytoczonej przez Magicka (domyślam się, że chodziło o czas na egzaminy/zawody i o możliwość zakwalifikowania szwajcarskiego doświadczenia do szwajcarskich uprawnień bądź nawet celowe wprowadzanie w błąd, aby pracownik nie stał się bardziej wartościowy...), ale jeśli macie odznaki lub licencje jakiejkolwiek organizacji uznawanej przez FEI, to nie ma większego problemu, aby je tutaj "przepisać". Niestety, trzeba wyłożyć $$$ podwójnie - do polskiego i do szwajcarskiego związku jeździeckiego i są one "czasowe" - np. tylko na rok. Poświęcę temu osobny artykuł.

Z czego jesteście najbardziej dumni, w ramach swojej branży? 

Agnieszka
Jeżeli chodzi o umiejętności jeździeckie, to absolutnie z niczego. Ale nauczyłam się tutaj do perfekcji “sztuki” pielęgnacji konia i stajni.
Daria
Ukończenie Technikum Hodowli Koni jest jednym z moich osiągnięć, z których jestem dumna. Dało mi to dobry start i wiedzę potrzebną do tego, co chcę w życiu robić.
Magda
Największe osiągnięcia w branży, to konie, z którymi pracowałam i to jak się zmieniały na plus. Jestem dumna z tego, że zarówno one jak i ja zrobiliśmy wielką pracę nad sobą. W sumie jestem z koni najbardziej dumna, ale też nie mogę nie wspomnieć o moich studentach, którzy pięknie się rozwinęli w jeździectwie i nadal się rozwijają pod innymi skrzydłami.
Magick
Moim największym sukcesem jest ujeżdżenie konia o imieniu Dragon. Nikt inny nie był w stanie ruszyć go z miejsca. Mnie udało się nawiązać z nim więź i zaufanie do tego stopnia, że mogliśmy jechać w samotny teren. Z tych osobistych, to pochwała z ust Weroniki Kwiatek w czasie wspólnego treningu powożenia.
Anonim
Noo, to jest akurat długi bardzo temat i wymaga dłuższej rozmowy.

Kto z reguły pracuje w Waszym zawodzie?

Agnieszka
Pracuję z dwoma innymi Polakami i jedną Angielką. Po drugiej stronie jest stajnia sportowa (prowadzi ją zięć mojego szefa) i tam jest zawsze międzynarodowo. Irlandia, Szkocja, Estonia, Finlandia, Szwecja, USA,.. tam jest kalejdoskop :) 
Daria
Z reguły osoby pracujące w branży, które ja poznałam, są obcokrajowcami. Znam również kilku Polaków pracujących przy koniach. 
Kamila
W naszej stajni pracują sami Polacy.
Magda
Tak, są to głównie obcokrajowcy. Polacy, Portugalczycy, Czesi, Słowacy, Anglicy, Francuzi. 
Magick
W czasie swojej pracy spotkałem zarówno Szwajcarów, jak i obcokrajowców. Myślę jednak, że w większości niższych stanowisk (stajenni, luzacy, groomowie itp.), zatrudniani są obcokrajowcy, ponieważ są tańsi (głównie są to obok Polaków – Czesi, Słowacy, Portugalczycy oraz ludzie z krajów bałkańskich. Na wyższych stanowiskach takich jak np. berajtrzy preferuje się Szwajcarów, ze względu na język oraz uprawienia. 
Anonim
Nie ma żadnych reguł.

Jaką masz opinię o Polakach pracujących przy koniach w Szwajcarii? 

Agnieszka
Ja mam styczność tylko z Polakami. Całe szczęście jest nas tutaj dużo, mamy fajną paczkę znajomych. Znam dużo ludzi pracujących przy koniach. 
Daria
Znam innych Polaków pracujących przy koniach, jest ich kilku ️ mam również dużo znajomych Polaków, trzymamy się razem i pomagamy sobie.
Kamila
W miasteczku, gdzie mieszkamy, mamy trzech znajomych Polaków, jednak nauczeni doświadczeniem, wolimy „trzymać się” ze Szwajcarami:)  
Magda
Co mnie zaskoczyło? Stosunek samych Polaków za granicą do siebie - nóż w plecy, żadnej życzliwości. Dlatego staram się nie pracować z Polakami i mieć z nimi jak najmniejszy kontakt. Bo nic dobrego z tego nie wynika.
Magick
Tak, znam innych Polaków. Kontakty były czysto zawodowe i na tym się kończyły. Niestety, cały czas, dość często, rodacy pracujący z końmi mają problem z nadużywaniem alkoholu i innych używek. A może po prostu ja miałem taką ekipę...
Anonim
Znam Polaków pracujących przy koniach i innych, pracujących w wielu branżach. Kontakty bardzo sporadyczne z oczywistych względów. Zasymilowałem się z miejscowymi.

Co myślicie o środowisku jeździeckim w Szwajcarii? Jakie ono jest? 

Agnieszka
Ja mam dobre doświadczenia, nigdy na zawodach nie spotkałam się z nikim nieuprzejmym. W Polsce oczywiście było więcej luzu i zabawy... Ale Szwajcarzy już tacy są... 
Daria
Wydaje mi się, że środowisko jeździeckie w Szwajcarii, to ludzie z ogromną pasją do koni i bardzo zaangażowani w opiekę nad nimi. Pensjonariusze, którzy trzymali u nas swoje konie, byli u nich codziennie, nawet po kilka razy. W  Polsce nie spotkałam się jeszcze z tym, żeby ktoś aż tak bardzo interesował się szczegółami z przebiegu dnia swojego konia 😁 Natomiast jeśli chodzi o pracowników, to ludzie bardzo pracowici, nie bojący się pracy ciężkiej, często brudnej, w różnych warunkach atmosferycznych. Są to ludzie, którzy są gotowi na pracę 365 dni w roku, często rezygnując na przykład ze świąt spędzonych w rodzinnym gronie.
Kamila
Tak jak już wspominałam - konie są traktowane niemal jak dzieci, a pensjonariusze wyjątkowo mili.  
Magda
Hermetyczne, wszyscy się znają. Uważają się za lepszych od reszty świata.
Magick
Przeświadczone o własnej wyższości i lepszości. Zwłaszcza w odniesieniu do nas, ludzi „ze wschodu”. Bardzo często odbierani jesteśmy jako osoby nieprofesjonalne i „od pługa oderwane”.
Anonim
Bardzo szczelne.

Podsumowując, jakie są Wasze wrażenia? Czy podoba Wam się tutaj?

Agnieszka
Nie będę kłamać... najbardziej tutaj podobają mi się pieniądze... I góry... Mentalność Szwajcarów mi się nie podoba, ale są miłym narodem. Wcześniej pracowałam i mieszkałam w USA i mentalność Amerykanów bardziej mi odpowiadała. Ich luz i otwartość (no i język).
Daria
Nie mam wcześniejszego doświadczenia za granicą. Szwajcaria była pierwsza i tak już zostało. Podoba mi się tu, jest pięknie 😅
Kamila
Szwajcaria jest dla nas bardzo atrakcyjna pod każdym względem - chcemy tutaj się osiedlić na stałe. 
Magda
Powiem szczerze, że najbardziej podobało mi się w Hiszpanii i marzę o powrocie do pracy z końmi właśnie tam.
Magick
W Szwajcarii pracowałem niemal pięć lat. Był to mój pierwszy kontakt z pracą zagranicą. Jechałem tam zupełnie w ciemno, nie znając nikogo, nie mając nikogo znajomego w pobliżu i bez znajomości języka. Zaskoczyło mnie podejście urzędów i urzędników do petenta, często wychodząc krok na przód w stosunku do mnie.
Anonim
Pracowałem w większości krajów Europy, to jest temat bardzo długi.

Jeśli odnieśliście wrażenie, że Szwajcaria to kraina miodem płynąca w światku jeździeckim - wcale nie musi tak być. Ale jeśli konie lub przynajmniej ciężka, de facto fizyczna praca jest Waszą pasją i szukacie godnego, legalnego zatrudnienia - jest duże prawdopodobieństwo taką tutaj znaleźć. Jak widzicie też, ciężko było mi dotrzeć do naszych przepracowanych rodaków - życie w stajni, to nie jest niestety siedzenie na Facebooku i jestem dozgonnie wdzięczna tym, którzy zdecydowali się poświęcić mi i nam (Drodzy Czytelnicy), tę chwilkę bezcennego czasu jaki mieli. Sama doskonale wiem, jak potrafi być ciężko. W Irlandii miałam czasami 20 koni dziennie, od sprzątnięcia po lonżę/objeżdżenie. Gdy dołączyła do mnie do pomocy Brytyjka - nie była w stanie wykonać połowy tej roboty, mimo doświadczenia w stajniach wyścigowych, i padała jak mucha o 17:00 na podłodze stajni. A ja w międzyczasie schudłam 10 kg ;).

Macie jakieś pytania? A może też chcielibyście podzielić się swoim doświadczeniem? 

Doradca emigracyjny? Chcesz wyjechać, ale nie wiesz gdzie i jak się za to zabrać?

/Zdjęcie autorstwa Leah Kelley z Pexels

W grupie - "Podróżniczki" - ze względu na bieżące wydarzenia w Polsce pada wiele zapytań o emigrację, a moje "porady" zostały uznane za "fachowe". W związku z tym, aby nie zginęły w czeluściach internetu, postaram się je tutaj zebrać w usystematyzowany sposób i rozwinąć.

//

Emigracja, to nie jest lek na całe zło tego świata. Emigracja, to nie jest droga mlekiem i miodem płynąca. W innych krajach trawa wcale nie musi być bardziej zielona. Nie ma kraju idealnego, nie ma recepty na szczęście i powodzenie. Zawsze będziesz "obca/obcy", przynajmniej dopóki nie zmienisz obywatelstwa/nie zasymilujesz się. Swój kraj jest jaki jest, ale masz w nim PRAWA, a Państwo ma wobec Ciebie OBOWIĄZKI jako obywatela. Za granicą jesteś zdany sam na siebie. 
Warto próbować - zawsze możesz wrócić, a na pewno wrócisz bogatszy/-a o doświadczenie. Albo spróbuj zawalczyć o swoje - organizacje pozarządowe, partie polityczne.

Znajomy spędził 8 lat w Niemczech, zrobił doktorat, mówi perfect po niemiecku (ma certyfikat pozwalający na bycie tłumaczem), ma świetnych znajomych Niemców. Pewnego dnia w pracy kolega powiedział mu, że jest gorszy, bo nie jest Niemcem. Odpowiedział mu: właśnie mógłbym złożyć papiery o to obywatelstwo i być takim samym Niemcem jak Ty, ale wiesz co? Nie chcę, bo nie chcę być Tobą. Kolega oczywiście oniemiał, bo nawet nie wiedział, że tak łatwo jest zdobyć niemieckie obywatelstwo. 

Na dzień dobry wolę Was odrzeć z bajkowych złudzeń, bo lepiej się pozytywnie zaskoczyć. Niemniej nie lubię pozostawiać wielu aspektów mojego życia przypadkowi i Wam też nie polecam. Bo przypadek, to tak jak talent, definiuje tylko 10% obrazka. Reszta to po prostu BARDZO ciężka praca.

Podstawą do udanego wyjazdu, niezależnie od jego formy jest:

CEL i KOMPATYBILNOŚĆ WARTOŚCI

1. Dlaczego chcesz wyjechać?
2a. Jakie są Twoje wartości, standardy i oczekiwania?
2b. Co Cię najbardziej boli na dzień dzisiejszy? 


Nikt albo każdy odpowie Ci na pytanie: "siema, myślę żeby wyjechać, co polecacie?". Dostaniesz następujące odpowiedzi: "hej, jestem w Anglii, jest super!", "cześć, jestem w Irlandii, jest ch***", "witaj, majorka, nie polecam."

Każdy ma rację i każdy się myli, każdy ma swoją OPINIĘ. Wszyscy mają inne doświadczenia, oczekiwania, założenia, cele, wartości, osobowość, kwalifikacje... i tak można wymieniać bez końca. Nikt nie da Ci odpowiedzi na Twoje rozterki, bo one są TWOJE. Ja też nie powiem Ci gdzie masz mieszkać i co masz ze sobą zrobić, ale pomogę Ci myśleć o emigracji, w taki sposób, aby ograniczyć ryzyko niezadowolenia/niepowodzenia. 

Wracając do celu i wartości, odpowiedz sobie na pytanie, co ta emigracja ma Ci dać, jaki ma być jej efekt:

- zdobycie zagranicznych kwalifikacji ? (erasmus, studia, doktorat, szkolenie zawodowe, staż, praktyka?)
W takiej sytuacji Twoje dochody będą ograniczone, więc będziesz patrzeć na koszty uczelni, koszty wynajmu, dostępność mieszkań, akademiki. Renoma uczelni - czy współpracuje z biznesem, czy plasuje się w jakichś rankingach, co oferuje studentom.
W przypadku doktoratu - najbardziej pewnie będą Cię interesowały tematy projektów, bo aplikuje się na projekt oraz pensja doktorancka. W Szwajcarii potrafi to być kwota około 3000chf. Czyli w sumie mniej więcej tutejsze niepisane minimum, ale pozwalające na życie (w przeciwieństwie do polskiego 1500zł).
W tej kategorii najlepiej wypadają chyba Niemcy - mają renomowane uczelnie, zdecentralizowany kraj (przez co możesz uniknąć stolicy czy dużego miasta co też przekłada się na koszty), możesz studiować państwowo (tanio lub za darmo, w ramach Unii), ceny w sklepach są znośne, bo Niemcy uwielbiają dyskonty, a studia i doktoraty są bardzo szanowane.
Nietypowe kompetencje też pomagają - np. stajenny czy jeździec, w ramach pracy w stajni, ma z reguły zapewnione mieszkanie (na miejscu), więc pensja jest na czysto do ręki. 

- podszkolenie języka?
Będziesz skupiona/-y na tym w jakim języku operuje dany kraj i czy łatwo znaleźć dorywczą pracę. Ciekawym przykładem jest tu Malta, gdzie zdecydowana większość populacji (nawet kierowca autobusu) mówi biegle po angielsku (jest to język urzędowy) i wyspa ta słynie z turystyki lingwistycznej, mimo że język narodowy to maltański. 

- dorobienie się?
Będziesz szukać kraju, lub miejsca, w którym jak najszybciej dużo zarobisz. Wysokie zarobki, niskie koszty życia. To może niekoniecznie pokrywać się z jakością życia i ograniczać asymilację. Znam ludzi, którzy np. stawiają sobie za cel, że za 5 lat wracają do Polski i budują dom. W ramach tej strategii zbierają wszystkie gazetki promocyjne z dyskontów i kupują tylko na promocjach, nie wychodzą na imprezy, nie podróżują a nawet jeśli, to z własnym prowiantem itd. Podziwiam takich ludzi. 

- ciepły kraj, bo mam reumatyzm/jestem meteopatą?
To też ograniczy wybór. Paradoksalnie, ciepłe kraje nie należą do najbardziej rozwiniętych. Jeśli ma być blisko, to ciekawym przypadkiem jest Madera, nazywana "wyspą wiecznej wiosny". Temperatura i warunki są tam dość stałe i przewidywalne i cały rok jest raczej ciepło. Jeśli może być dalej, to raczej kraje azjatyckie: Filipiny (ale tam jest problem z prawem własności, nie kupisz nieruchomości np.), Malezja (kraj w przewadze muzułmański, choć lajtowy), Singapur (Nowy Jork Azji, z ogromnym zanieczyszczeniem powietrza), Polinezja, Karaiby (pytanie, czy znajdziesz pracę, chyba bardziej własny biznes). Indie to wspaniała przygoda, ale jest to kraj kontrastów, które nie każdy zniesie. Będąc tam zastanawiałam się gdzie miałabym iść na spacer z dzieckiem w wózku, skoro chodniki to ekstrawagancja... 
A może jednak wolisz chłodek? Szkocja, Finlandia... 

- lepsze życie, wysoka jakość życia?
Takie kraje najczęściej mają wysokie podatki i/lub ceny, co oczywiście zarabiając na miejscu się offsetuje. W czołówce znajdą się kraje Beneluxu, Skandynawskie, Austria, Szwajcaria, Australia, Nowa Zelandia, Kanada. Niektóre z nich mają ograniczenia migracyjne, wizy, wiele z nich operuje w bardzo różnych językach. Ich dobrobyt jest ściśle powiązany z kulturą - czy będziesz w stanie się dostosować? Warto na pewno sprawdzać wszelkie indeksy gospodarcze przy podejmowaniu decyzji:
EUROSTAT - KLIK

- świat zbliża się do końca - stawiam na ekologię!
Może boisz się ocieplenia klimatu i katastrofy ekologicznej i chcesz wylądować w kraju, który to rozumie? Są niestety kraje spisane na kataklizm, do nich zaliczałabym: Malta, Australia (wody gruntowe, woda pitna), Włochy (wg mnie brak skutecznej polityki, chociaż indeksy wskazują bardziej optymistycznie, duże zanieczyszczenie odpadami wszelkimi + podejście do życia "będzie co będzie", myślenie tym co dzisiaj, a nie co jutro, skorumpowany system), Chiny (niby mają rewolucyjne plany i są w stanie je zrealizować po trupach, ale obecnie zanieczyszczenie jest potężne), Indie (może w przyszłym życiu karmicznym coś zmienią), Bliski Wschód (może mają pieniędzy jak lodu... no właśnie, lodu... kraje absolutnie niezrównoważone z własnymi wewnętrznymi konfliktami i rosnącą temperaturą, którą mogą opanować tylko bardzo zaawansowaną technologią i niewolniczą pracą innowierców). 
Można tak dalej wymieniać, ale wskażmy pozytywnych bohaterów: Nowa Zelandia, kraje Skandynawskie, Szwajcaria, Kanada(?), Islandia (?). Jak się przegrzejemy, to i Syberia nie będzie zła. W kolejnych pokoleniach mogą tam już być palmy.

- musi być blisko kraju?
Nie zakładaj, że jak da się gdzieś łatwo dolecieć, to nie będzie problemu. Kraj "blisko", to taki, który pozwoli Ci dotrzeć na różne sposoby, bo nigdy nie wiesz co się może wydarzyć. Ze Szwajcarii mogę dojechać do Polski zarówno autem (16h), samolotem (2h), autobusem (20h), pociągiem (21h). Wyspy odpadają, chyba że masz własny yacht albo private jet / helikopter. 

- chcesz szybciej spłacić kredyt w euro, frankach?
Wybór podyktuje waluta... Stara, dobra zasada finansów (z wąsem :) ) domowych mówi - bierz kredyt w walucie, w której zarabiasz.

- zmiana obywatelstwa?
Masz już tak dość Polski, że wychodzi Ci uszami i chcesz ja najszybciej z tym skończyć? Będziesz szukać kraju, w którym zmiana obywatelstwa jest jak najprostsza i najszybsza, a ewentualne wartości kraju będą się pokrywać z Twoimi. 

Jakie są Twoje wartości, co się dla Ciebie liczy? Co jesteś w stanie zaakceptować, a czego nie? 
- small talk otwiera Ci nóż w kieszeni?
- chcesz należeć do wspólnoty Polonii albo lokalnej orkiestry dętej?
- chcesz aby kraj był katolicki, a może ateistyczny? 
- lubisz mieć święty spokój i jak nikt się nie wtrąca w Twoje sprawy? 
- chcesz być częścią lokalnej społeczności, jak swojak, czy poznawać ludzi z każdego zakątka świata?
- chcesz imprezować do białego rana, czy szukasz domku rodzinnego na prerii?
- uwielbiasz sporty zimowe, więc chcesz być blisko gór?
- uwielbiasz sporty letnie i chcesz być blisko morza?
- uwielbiasz jeść, więc ma być zatrzęsienie knajp z gwiazdkami Michelin?
- uważasz, że każdy jest panem swojego losu i państwo ma się nie wtrącać?
- czy w imię bezpieczeństwa jesteś w stanie na kompromis w zakresie prywatności?
- jesteś motylem i chcesz zwiedzić świat - co kilka miesięcy/lat gdzie indziej? 
- masz depresję, gdy Twoje otoczenie jest jednolite, szare albo brzydkie? Bardzo liczy się dla Ciebie estetyka i koloryt otoczenia?
- interesujesz się buddyzmem, medytacją, energią, feng-shui: z tyłu mają być góry, z przodu woda?
- chcesz mieć możliwość łatwych i szybkich wypadów weekendowych, bo nie usiedzisz na tyłku i wpadniesz w "anxiety" albo "home sickness", więc w zasięgu do 100, 200km ma być dużo atrakcji turystycznych?
- chcesz się szybko osiedlić i kupić własne lokum w obcym kraju? Ceny nieruchomości będą istotne i siła nabywcza pieniądza.
- przerażają/fascynują Cię wulkany? Boisz się trzęsień ziemi/tajfunów?
- przerażają/fascynują Cię niebezpieczne zwierzęta (węże, drapieżniki, krokodyle)? 
- fascynuje Cię kultura maksymalnie odmienna od tej, którą znasz? Nie masz problemu w byciu odmieńcem albo chcesz zbić na tym kapitał? 



Rozważając emigrację, musicie ustalić bardzo precyzyjne parametry, czego szukacie, w przeciwnym razie będzie Wam bardzo ciężko. Wielu emigrantów zmaga się ze swoim zdrowiem psychicznym. Przebywanie za granicą to emocjonalny rollercoaster, niezależnie od tego gdzie trafisz, będziesz potrzebować silnej motywacji, żeby się nie poddać i nie stracić autodefinicji. Na emigracji zaczynasz sobie zadawać bardzo podstawowe pytania, np. kim jesteś? Nie unikniecie tego, to dotyczy wszystkich. 


Tak, emigracja to strach, samotność, wykorzenienie. Nawet teoretycznie udane związki potrafią się rozpaść (lub zacieśnić). Według statystyk jeden z najczęstszych powodów rozpadu związku lub powrotu z emigracji to niezadowolenie partnera. Z drugiej strony, owy partner to będzie jedyny "bezpiecznik" Twojej emigracji, jedyna osoba której możesz zaufać, na której możesz polegać, którą dobrze znasz, rozumiesz i jesteś na nią zdana...
Od Ciebie zależy, co z tym zrobisz. 
Nawet w kraju europejskim nagle uświadamiasz sobie ogrom różnic kulturowych, niepisanych kodów kulturowych. Twoje poczucie własnej wartości, otwartość na świat, elastyczność i zdolność adaptacji i proaktywność będą kluczowe. Relacje z Polakami w Polsce - jedne się posypią i zagrzebią mułem, inne odżyją. Jedni będą podziwiać, inni zazdrościć, inni rozumieć. Jak wiesz, czego oczekujesz od życia, to dasz radę. Zawsze możesz też wrócić. Nikt Ci nie da recepty.

Ale na pewno nie powinno Cię trzymać w kraju "bycie dla innych". Ci inni, pochłonie ich praca, nowe towarzystwo, założą rodzinę... Bardzo szybko znikną z Twojej orbity, nawet się nie zorientujesz. Niewiele relacji potrafi przetrwać próbę czasu, a jeszcze mniej też i odległość. Na pewno odsiejesz relacje bezwartościowe od tych wartościowych. Ludzi toksycznych od tych, którzy realnie Cię szanują i cenią. 

Tak samo w kraju, jak i za granicą - bycie szczęśliwym, to bycie szczęśliwym samemu ze sobą. Naucz się kochać siebie i to co masz, a nie będzie takiej siły na ziemi, która Cię powali na kolana. Tak samo jest w związkach, jeśli nie cenisz siebie - nie będziesz cenić drugiego człowieka, a Wasza relacja nie będzie partnerska, tylko symbiotyczna i skazana na porażkę na dłuższą metę. 


Mam nadzieję, że ten wpis komuś pomoże. Chętnie też usłyszę Wasze wrażenia emigracyjne. Czy też podeszliście do tematu strategicznie, czy nie? Jak Wam wyszło? Jesteście szczęśliwi? A może po prostu plotę trzy po trzy i ten tekst nie trzyma się kupy? :) 

Kubańskie cygara i test relacji międzyludzkich...

/pexels

Paparental Advisory popełnił całkiem słuszny tekst o tym, za czym tęskną Polacy na emigracji zadając jednocześnie pytanie czy ta tęsknota rzeczywiście jest uzasadniona. Oczywiście że nie, o ile nie masz bardzo silnych więzi rodzinnych, bo "nasze miejsce" jest tam, gdzie są "nasi ludzie" i jest to wyjątkowo obiektywne stwierdzenie faktu. Nie tęsknimy za faktycznymi rzeczami/miejscami takimi jakie są, tęsknimy za wspomnieniami, tak samo jak Twój dziadek za czereśniami z dzieciństwa podkradanymi od sąsiada. Tak samo jak niektórzy dorośli za koloniami, za którymi inni nie.

Ten artykuł zainspirował i mnie do podzielenia się słodko-gorzką obserwacją dotyczącą ludzi i relacji międzyludzkich, która wydaje się być dość uniwersalna, choć na razie mniej widoczna w mniej zamożnych krajach.

W Polsce bardzo często usłyszysz określenia "kolesiostwo", "klub krótkich spodenek" albo "klub prezesów". Ok, jest to zjawisko szersze, niż to co chcę opisać, ale skupmy się na jednej właściwości - "my i oni". Ludzie, którzy osiągnęli sukces, którzy mają więcej niż inni, z jednej strony trzymają się głównie z ludźmi o tym samym stanie posiadania, z drugiej zaś strony są znienawidzeni przez resztę. Na szacunek (ale niekoniecznie sympatię) mogą sobie zasłużyć jedynie udając (ukrywając) swoje osiągnięcia i stan posiadania. Jak często widzicie "mezalianse" społeczne, kumplowania się pomimo/między stanami posiadania?

Niedawno mieliśmy imprezę "fête des voisins". Poznaliśmy w końcu tych sąsiadów, których nie mieliśmy okazji poznać wcześniej i powiększyliśmy grono znajomości wśród Szwajcarów (gdyż trudno jest takich prawdziwych spotkać :D). Wśród nich zakumplowaliśmy się niesamowicie z jedną pół-szwajcarską rodziną, jak z żadnym z dotychczasowych sąsiadów. Przegadujemy z nimi z reguły cały wieczór i noc, pijemy prawie jak z Polakami i wchodzimy (o dziwo!) czasem na bardzo intymne, prywatne, kontrowersyjne tematy bez krzywych min czy obrazy majestatu (co też w Szwajcarii nie uchodzi za normalne).

Już na jednym z pierwszych spotkań zostaliśmy ugoszczeni po królewsku, najlepszymi winami i ... kubańskimi cygarami. Została nam zaproponowana przejażdżka kolekcjonerskim, starym Porsche i zostaliśmy zachęceni do zrobienia prawa jazdy na motor żeby jeździć motocyklami owego sąsiada... Historia jak z filmu, nie? No to teraz uwaga - nie odważ się dzielić takimi historiami ze swoimi znajomymi (!!) albo od razu wyjdź z założenia, że dzięki takiej historii przesortujesz znajomych na tych "prawdziwych, z dystansem do świata" i tych, których zżera wewnętrzna żółć.

Większość ludzi słysząc tę historię krzywo się na mnie patrzy i sądząc po wzroku ocenia na próżną lalę, która właśnie wylądowała z marsa... Za to gdy zastanawiam się nad sensem takiej sympatii tych sąsiadów, akurat do nas (skoro nie mamy nawet 1/100 tego co oni), szczególnie po moich doświadczeniach z dzielenia się powyższą historią z ludźmi, stwierdzam, że owi sąsiedzi muszą być strasznie samotni w życiu... Im więcej masz i im większą masz czelność o tym mówić, nawet jeśli podchodzisz do ludzi z szczerą sympatią, otwartością i brakiem oceniania (wszyscy na osiedlu muszą wiedzieć którzy to my, co mają najstarsze i najgorsze i najbardziej niesprawne auto świata, więc chyba wiadomo, "kto my jesteśmy", a jednak nikt nas nie szufladkuje, nie spycha na margines społeczny i chętnie nawiązują relacje...), to i tak wielu ludzi się od Ciebie odwróci. Smutną konstatację mam taką, że Ci sąsiedzi tak nas polubili, bo pewnie 90% ich dotychczasowych relacji się posypała, właśnie ze względu na majętność...

Nie jest to jedyna historia. Na przykład nasi Polscy znajomi także przebywający na emigracji bardzo często uważają, że nie powinniśmy żyć tak jak żyjemy. Nie dociera do nich argument, że nie musieliśmy się wyprowadzać za chlebem, bo i w Polsce dalibyśmy sobie niemarnie radę, tylko chcieliśmy, z różnych innych powodów. Nie jesteśmy po to, żeby się na siłę dorabiać, kosztem wegetacji zamiast życia. Chcemy po prostu żyć. Ok, nasz obecny standard przerósł nawet nasze oczekiwania i gdyby nam się noga podwinęła, to dostosujemy się do owej fali, ale skoro nie musimy, to po co? Nasza sytuacja jest o tyle "śmieszna", że los sam nam podsuwa rozwiązania, o których byśmy nie pomyśleli, a my po prostu jesteśmy otwarci na zmiany i przeżywanie życia. Wielu ludzi nie może tego znieść...

Ludzie nie cieszą się Twoim szczęściem, ludzie zazdroszczą.

Zazdroszczą, że znasz języki lub bardzo szybko się ich uczysz, zazdroszczą, że masz odwagę, zazdroszczą, że masz nietypowe kompetencje, które znajdują swoje miejsce także poza Polską. Ludzie nieustannie się porównują i rywalizują ze sobą i tę rywalizację przenoszą także na swoje związki (czy to z partnerem czy z "przyjacielem"). Nie mogą znieść, że oni się dorabiają a Ty nie, nawet jeśli stać ich czasem na więcej niż Ciebie.

Mówi się, że przyjaciół poznaje się w biedzie, a ja powiem, że przyjaciół poznaje się w szczęściu - ludzie nie są w stanie cieszyć się Twoim szczęściem.

Bieda niestety jest w głowie. Są ludzie, którzy mają "bieda mentalność" niezależnie od stanu posiadania i jest duża szansa, że ją przekażą kolejnym pokoleniom. Ich pozorne szczęście jest wprost proporcjonalnie uzależnione od ilości zer na koncie i poczucia trudu do ich zdobycia, a multiplikujące się poprzez niechęć do ich wydawania, kombinatorstwo i polowanie na okazje. W swojej zaciekłej walce o wymarzony byt nie potrafią być wdzięczni ani czerpać radości z życia. Czasem także przestają się rozwijać czy to zawodowo czy wewnętrznie (mentalnie, duchowo). Skończą tak samo jak ich poprzednie pokolenia - pokazując kolejnym - "zobacz jak ciężko pracowaliśmy na to co mamy, Twoim sensem życia jest też wyłącznie ciężka praca, a jak zrobisz cokolwiek inaczej niż my, to będziesz bezwartościowym człowiekiem".

Możliwe, że to też jest jedna z przyczyn polskiej degrengolady mimo silnych wzrostów ekonomicznych. Może ekonomicznie dogonimy Europę za 25-50 lat, ale mentalnościowo raczej za 100... Nie mam stu lat na to, żeby walczyć z polskimi wiatrakami. Chcę żyć, tu i teraz i swoim życiem, a nie czyimś. W Polsce czuję się bardziej obco niż za granicą. Wiele pokoleń walczyło o Polskę i kolejne będą walczyć. Czy na pewno o taka Polskę walczyli i walczymy, jaką mamy?