11. Château de Bossey, 👉
12. Château de Garengo, 👎
13. Château de Crans, 👉
14. Château de Nyon, 👍
16. Château de Changins, 👎/👉
17. Château de Rolle, 👍
18. Château d'Aubonne, 👎
19. Château d'Allaman, 👎
20. Château de Lavigny, 👉
21. Château de Morges, 👍
22. Château de Vufflens, 👎
23. Château d' Echandens, 👍
24. Château de Crissier, 👎/👉,
25. Château de Renens-sur-Roche, 👍
26. Château de Vidy, 👎/👉
27. Château de Beaulieu (Lausanne), 👍
29. Palais de Rumine, 👍
31. Château de Vennes, 👎
32. Château de Bertholo (Lutry), 👉
33. Château de Glérolles, 👉
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: hotel, restauracja i centrum konferencyjne
krótka historia: Pierwsze wzmianki o włościach feudalnych Bossey pojawiają się już w XII wieku. Aż do XVIIIw. pozostaje własnością opactwa Bonmont. Jak wiele okolicznych zamków (czy raczej pałacyków) wielokrotnie zmienia właścicieli, a wśród nich wcześniej wspomniana Mme de Staël, która zakupi go dla swojego syna. W 1930 r. mieści się tu amerykańskie gimnazjum żeńskie. W 1939 budynek przeistacza się w ośrodek przeznaczony
polskim żołnierzom internowanym we Francji. Od 1946r. należy do Rady Ekumenicznej, mającej na celu dialog międzyreligijny i międzykulturowy, stowarzyszonej z instytutem teologii protestanckiej przy Uniwersytecie Genewskim.
12. Château de Garengo
możliwość zwiedzania: 👎?
obecna funkcja: ?
krótka historia: Posiadłość z XVIII w. przebudowana w XIXw. W czasach przynależności do rodziny Schelling wielokrotnie
gościła Paderewskiego na swych salonach. Wdowa po Schellingu sprzedaje ją Ernstowi Schmidheiny. W 2005 była ogłoszona na sprzedaż ponownie.
13. Château de Crans
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: winnica, własność prywatna
krótka historia: Zamek ten od momentu powstania w 1765r. należy do tej samej rodziny wywodzącej się z rodu Saladin. Antoni Saladin nabył te ziemie wracając z Paryża, gdzie zrobił zawrotną karierę bankiera i staje na czele przedsiębiorstwa produkującego lody w Saint-Gobain. Zamieszkuje on prowizoryczny lokal w okolicy placu budowy zamku aby dopilnować realizacji swojego marzenia. Wielu architektów miało udział w konstrukcji pałacu, która trwała kilka lat, mimo to zachowuje on wyjątkową spójność stylu i ponadczasowy szyk. W 1802r. wybuchło powstanie Bourla-Papeys, w którym wiele miejsc zostało spalonych, w tym archiwa Crans, poza tymi, tkóre mieściły się w zamku, ponieważ zarządca zamku ewakuował je do Genewy łódką. W latach 80" XXw. zamek został kompletnie odnowiony. Obecnie posiadłość specjalizuje się w produkcji wina. Na jego terenie organizowane są różnorodne aktywności dla lokalnej społeczności jak np. "caves ouvertes" czy święto winobrania. W związku z tym jest możliwość odwiedzenia obiektu albo umówienia się na indywidualne degustacje.
14. Château de Nyon
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: muzeum, centrum kultury
krótka historia: Jest to zamek wywodzący się ze średniowiecza, niemniej nie miał on wielkiego znaczenia obronnego. Wraz z fosą bronił dostępu do przyjeziornej części miasta, aczkolwiek ciągłe nadbudowy obwarowań były bardziej ekspresją potęgi lokalnej władzy niż realną potrzebą. W XIIIw zamek ten został zniszczony przez Sabaudów (Savoie), którzy przejęli te ziemie i go odbudowali. Obecnie tylko jedna z wież pozostaje świadkiem tej epoki. Do odbudowy jej murów użyto dużych wapiennych bloków odzyskanych z pozostałości starożytnego rzymskiego miasta (których w okolicy nie brakuje). W epoce panowania berneńskiego (XVIw.) doszło do kolejnych przebudów. W XIXw. zamek zostaje odkupiony przez lokalną społeczność i od tamtej pory do niedawna znajduje się tu centrum lokalnej administracji oraz więzienie. Od 1888r. budynek zostaje całkowicie przekształcony na muzeum historyczne. W XXw. część domów przed zamkiem zostaje zburzona w celu uzyskania większej przestrzeni wokół zamku, a w XXIw. dochodzi to całkowitej renowacji obiektu.
15. Château de Prangins
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: muzeum, centrum kultury, kafeteria
krótka historia: Pierwsze wzmianki o tej posiadłości datowane są na 1096r. Obecne zabudowania pochodzą z początku XVIIIw. w ramach wizji Louis Guiguer, bankiera paryskiego, który zakupił te ziemie. Rodzina ta nie spędzała tu za wiele czasu preferując swoje posiadłości przy Wersalu. Życie tchnęło w te zabudowania wraz ze spadkobiercami. Wspomniany już wielokrotnie Voltaire przebywał tu parę miesięcy. W 1814 roku zamek przechodzi we własność starszego brata Bonaparte, który szybko opuszcza go obawiając się aresztowania za wspieranie powrotu brata do władzy uprzednio zakopując w ogrodzie swoje skarby. Od tego czasu zamek trafia w różnorodne ręce, między innymi wspominanej już rodziny Pourtalès, czy w 1962r. jako siedziba ambasadora Narodów Zjednoczonych. W latach 70" Vaud i Genewa wspólnymi siłami odkupują obiekt i w latach 90" przeprowadzają prace konserwacyjne w celu udostępnienia obiektu jako muzeum narodowego.
16. Château de Changins
możliwość zwiedzania: 👎/👉
obecna funkcja: Państwowy Instytut Badań Rolnych (la Station fédérale de recherche agronomique de Changins - SFRA, ou plus exactement RAC)
krótka historia: Budowla pochodzi z XIIIw. i administracyjnie jej większa część należy do dystryktu Nyon, ale kawałek to Duillier. Istnieje legenda o jednym z właścicieli, który przenosił swoje łóżko do części leżącej na ziemiach Duillier aby uzasadnić dlaczego płaci tam podatki :). Obiekt wielokrotnie zmieniał właścicieli aż do 1953r. kiedy to przeszedł w posiadanie konfederacji, która nadała mu ogromne znaczenie instytucjonalne. Jest to jeden z najważniejszych ośrodków administracyjno-badawczych w Szwajcarii.
17. Château de Rolle
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: administracja lokalna, rezerwowe sale szkolno-konferencyjne, ekspozycje czasowe
krótka historia: Jest to dość zagadkowa budowla o niejasnej ówczesnej funkcji, genezie i konstrukcji. Archeologowie i historycy wysnuwają pewne teorie, ale żadna z nich nie jest potwierdzona ani spójna. Na pewno należy do konstrukcji sabaudzkich (Savoie) z okolic XIIIw. Ród ten także dał początki okalającemu miastu.
18. Château d'Aubonne
możliwość zwiedzania: 👎
obecna funkcja: szkoła i administracja lokalna
krótka historia: Początkowo była to drewniana konstrukcja rzymska, obronna z fosą i barbakanem. Wieża orientalna (po prawej na zdjęciu) została dobudowana w XVIIw. w czasach "fascynacji orientem", do tej średniowiecznej konstrukcji. W tym czasie właścicielem był François Tavernier, podróżnik, który nie tylko "zdobył" Turcję, Persję oraz Indie, ale także dorobił się fortuny na handlu kruszcami z tych regionów.
Ludwik XIV był jego najwierniejszym klientem i przyjacielem oraz nadał mu tytuł szlachecki. Niestety, miał też plany ujednolicenia religijnego, w związku z którym Tavernier decyduje osiedlić się poza Francją. W XIX wieku lokalne władze przejmują obiekt.
19. Château d'Allaman
możliwość zwiedzania: 👎
obecna funkcja: własność prywatna, winnica
krótka historia: Początki obiektu sięgają XI/XIIw., ale przybliżonego kształtu do obecnego nabiera jako własność hrabiego Vaud z nadania sabaudzkiego (Savoie) w wieku XIII. W XIX wieku jako posiadłość genewskiego filantropa (syna siostry założyciela Uniwersytetu Nowojorskiego, rodziny Gallatin) gości wielu uchodźców politycznych takich jak brat Napoleona, cesarzowa francuska Józefina, książę
Bassano, włoski hrabia
Camille Cavour (prawicowy zwolennik unifikacji Włoch), Voltaire,
Franz Liszt (węgierski wirtuoz) czy
George Sand (konkubina Chopina). W 1820 de Sellon (ww. właściciel) zainicjuje "Stowarzyszenie Pokojowe", które później przeistoczy się w Ligę Narodów. Od tamtej pory potocznie zamek nazywano "Zamkiem Pokoju". Niedawno obiekt przeszedł kompletną renowację i należy do szwajcarskiej rodziny wraz z przyległościami i winnicą. Uchodzi za jeden z największych obiektów historycznych w prywatnych rękach w Szwajcarii.
źródła:
https://en.wikipedia.org/wiki/Allaman_Castle ,
http://www.swisscastles.ch/Vaud/allaman/default.htm
*tuż obok znajduje się
Chateau de Rocheforte - niewiele o nim wiadomo, nazywanie go zamkiem jest dość ambiwalentne, niewiele zachował ze swoich historycznych aspektów poza murami, ale wygląda na całkiem przyzwoity hotel z winnicą:
http://www.booking.com/Share-8wWG9A ;
http://www.swisscastles.ch/Vaud/chateau/rochefort.html
20. Château de Lavigny
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: winnica, siedziba fundacji LEDIG-ROWOHLT, centrum kultury
krótka historia: W XVIIIw. na miejscu dawnej warowni powstaje pierwsza konstrukcja dworkowa dzięki słynnemu, genewskiemu lekarzowi Voltaire'a -
Théodore Tronchin. Obecny kształt posiadłości zostaje jej nadany w XIXw. przez pułkownika Armand-Henri-Louis Tronchin. Rodzina ta nadal zamieszkuje część posiadłości. Później "zamek" zostaje zakupiony przez
Heinrich Maria Ledig-Rowohlt, urodzonego w Lipsku syna znanej aktorki i wydawcy literatury. Bibliofil od dziecka, po wszechstronnych doświadczeniach księgarskich, dołącza do firmy ojca. Tuż przed śmiercią przekazuje majątek fundacji, która sponsoruje kilkutygodniowe pobyty literatom w celu ukończenia ich dzieł oraz organizacji eventów kulturalnych. Rezydencję można wynająć nawet przez
booking.
źródła:
http://www.chateaudelavigny.ch/ ,
http://www.swisscastles.ch/Vaud/chateau/lavigny.html
21. Château de Morges
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: różne muzea (wśród nich
Muzeum Paderewskiego) i ekspozycje czasowe
krótka historia: Powstały w XIIIw. miał odzwierciedlać twierdzę w Yverdon. W XVw. ze względu na epidemię rodzina książęca wywodząca się z Sabaudów (Savoie) opuszcza zamek. Oryginalnie twierdzy broniły dwie fosy - jedna wodna i jedna sucha. Była to więc wyjątkowo obwarowana miejscowość stojąca na straży portu książęcego. W XIV i XV wieku wojny burgundzkie doprowadzają do poważnych zniszczeń fortecy. W XVI wieku dochodzi do odbudowy w ramach utworzenia siedziby sądowniczej ("bailivial"). W XVIII wieku mieści się tu trybunał sprawiedliwości, a od przejęcia przez lokalne władze - skład artylerii i więzienie. Od 1925r. jest to
Muzeum Wojskowe, a z czasem także inne muzea i ekspozycje.
22. Château de Vufflens
możliwość zwiedzania: 👎 - ale doskonale go widać z okolicznych punktów widokowych
obecna funkcja: własność prywatna, winnica
krótka historia: Pierwsze wzmianki o zamku na wzgórzu w tych okolicach znajdujemy już na przełomie XI/XIIw. W XIII wieku dziedziczy go po żonie władca feudalny Henri
de Colombier i dokonuje kompletnej rekonstrukcji do postaci w jakiej znamy go dziś. W wieku XVI najazd berneński powoduje totalny rabunek i spalenie obiektu. Posiadłość przechodzi z rąk do rąk aż w XVII wieku odkupuje go rodzina Senarclens i w ramach mariażu i dziedziczenia przechodzi do rodziny Saussure, która zamieszkuje go do dziś. W 1860r. zamek zostaje odrestaurowany historycznie.
23. Château d' Echandens
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: winnica,
klub muzyczny, administracja lokalna, ekspozycje czasowe
krótka historia: Obecna forma zamku powstaje w XVIw. na ruinach średniowiecznej fortecy z XII/XIII.
Ferdinand de Loys, burmistrz Lozanny, realizuje swoją wizję na pograniczu gotyku i renesansu. Wieże strażnicze służą bardziej funkcji dekoracyjnej niż obronnej. Obiekt sukcesywnie zmienia właścicieli wśród rodzin genewskiego pochodzenia aż dzięki ostatniemu - Marguerite Franco-Redard - przechodzi w ręce lokalnych władz i jest częściowo udostępniony publicznie.
okolice Lozanny
24. Château de Crissier
możliwość zwiedzania: 👎/👉
obecna funkcja: mieszkalna?, coroczne
festiwale blues-a w ogrodzie
krótka historia: Na zamku widnieje data konstrukcji z 1666r. choć na tych ziemiach znajdowały się już pewne zabudowania szlachecko-kawaleryjskie wcześniej. W 1689r. Jaques Nicolas De Martines zakupuje te ziemie w ramach układu, w którym w zamian za przetrzymywanie tam więźniów (stąd wieże) otrzyma dziedziczny tytuł szlachecki wraz z lennem. Posiadłość przez lata należy do różnych rodzin szlacheckich powiązanych z Lozanną. W XVIIIw. nabywa ją wujek wspomnianej już Mme Staël (Coppet), Jean-Jacob Curchod, spowinowacony z Beausobre. Jeden z jego synów, lokalny syndyk porewolucyjny, dziedziczy obiekt. Prawnuczka Curchod wychodzi za mąż za syndyka Lozanny, członka i przewodniczącego rady narodowej, któremu powierzono relacje dyplomatyczne z Berlinem i St Petersburgiem. Dzięki jego staraniom majątek przechodzi na jedną z jego córek.
25. Château de Renens-sur-Roche
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: muzeum tenisa stołowego
krótka historia: W XVII wieku mieściła się tu posiadłość rolnicza z prostymi zabudowaniami. Dopiero w XVIII wieku powstaje dworek ("maison de maître") taki jak go znamy dzisiaj. W XIXw. posiadłość zakupuje Philippe Rivier wracający z Londynu po dorobieniu się fortuny w ramach Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, fascynat botaniki i agronomii, dobudowuje szklarnię. W 1903r. zostają przeprowadzone prace renowacyjne w ramach których powstają 2 interesujące sklepienia we wnętrzach - jedno w stylu Art Deco i drugie neogotyckie.
26. Château de Vidy
możliwość zwiedzania: 👎/👉
obecna funkcja: siedziba Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego
krótka historia: Przed powstaniem "zamku" mieścił się tutaj kościół i cmentarz. W maju 1800 roku Napoleon gościł w zamku na trasie przemarszu przez przełęcz św. Bernarda. W 1918r. ówczesny właściciel próbuje sprzedać zamek lokalnemu ratuszowi, który odrzuca ofertę. W konsekwencji posiadłość zakupuje od rodziny de Loys - André Martin, lozański handlarz paliwowy i ziemia zostaje podzielona na parcele na sprzedaż. W końcu w drugiej połowie XXw. zamek i jego przyległości zakupuje Lozanna i dokonuje istotnych renowacji. Zamek służy za salę przyjęć honorowych gości. Od 1968r. obiekt zostaje oddany w wieczyste użytkowanie Komitetowi Olimpijskiemu.
27. Château de Beaulieu (Lausanne)
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: g
aleria sztuki marginesu / artystów wykluczonych (art brut)
krótka historia: W 1763r. Humbert-Louis Berseth, dawny burmistrz Avenches wracający z służby wojskowej w Holandii zakupuje te ziemie. Ówcześnie mieściła się tu zaledwie posiadłość rolnicza, która została przebudowana w "duży dom". Niestety, w 1766 musi sprzedać swój dobytek, który trafia w ręce Gabriel-Jean-Henry Mingard, współtwórcy encyklopedii Yverdon, którego fortuna wynikała z ożenku z córką burmistrza Amsterdamu. Gabriel dokonuje generalnej modernizacji i rozbudowy budynku, w ramach której powstaje m.in. wieża. Obecnie obiekt należy do miasta Lozanny.
28. Château Saint-Maire
możliwość zwiedzania: 👎/👉/
👍
obecna funkcja: siedziba władz kantonalnych Vaud; niedaleko "dawny pałac biskupów", w którym mieści się
muzeum historyczne Lozanny
krótka historia: konstrukcja ta z XIVw., w zamyśle jako nowy pałac biskupów, mieści się na lozańskiej starówce. Budynek nie jest udostępniony publicznie, ale można go "odwiedzić" wirtualnie, a także swobodnie obejrzeć z zewnątrz. Swoje imię zamek zawdzięcza biskupowi Avenche, który to przenosi to biskupstwo do Lozanny w VIw. W XVw. burżuazja buntuje się przeciwko biskupom, ale nie jest w stanie odbić fortecy. Dopiero najazd berneński skutkujący w podbiciu państwa Vaud przejmuje zamek. Od tamtej pory zamek był wielokrotnie przebudowywany. Wśród ciekawostek - rozwidlone filary tożsame zamkom w Locarno i Bellinzonie. Tuż obok mieści się "dawny pałac biskupów". Na budowę nowego biskupi musieli uzyskać zgodę papieża.
29. Palais de Rumine
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: muzeum: archeologiczne i historyczne z okazałą kolekcją monet i medali; zoologiczne i geologiczne; biblioteka kantonalna i uniwersytecka
krótka historia: W 1871r., syn księcia rosyjskiego, Gabriel de Rumine, na łożu śmierci, przekazuje dotację dla miasta Lozanny na budynek użyteczności publicznej. Władze długo nie znajdują porozumienia co do umiejscowienia takiego budynku, więc dopiero w 1892 w ramach projektu lyońskiego architekta powstaje konstrukcja na ruinach zboru dominikańskiego (zniszczonego w XVIw.). Pałac zostaje zainaugurowany w 1902r. a ukończony w 1904.
30. Château d'Ouchy
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: hotel
krótka historia: W XIIw. w tym miejscu powstała wieża z polecenia biskupa lozańskiego. Od XIIIw. zaczynają być dobudowywane kolejne budynki. Początkowo dom episkopatu szybko przemienił się w zamek warowny i służył także za schronienie okolicznej ludności w razie niepokoju. W XVw. częściowo służy za więzienie episkopalne, a po najeździe berneńskim i przejęciu na cele sądownicze posłużył w całości za więzienie. W XVII wieku zabudowania ulegały pożarom i powolnej ruinie. Były rekonstruowane jedynie na cele magazynowe z racji bliskości portu. W XIX wieku obiekt zostaje scedowany przez władze kantonalne na rzecz Jean-Jacques Mercier, który to wyburzył budowle pozostawiając jedynie wieże i nabudował na ruinach zamek w stylu neogotyckim w celach hotelarskich.
31. Château de Vennes
możliwość zwiedzania: 👎
obecna funkcja: żłobek i przedszkole
krótka historia: Budowla pochodzi z XVIIIw. Od 1855r. mieściła w sobie różnorodne instytucje edukacyjne czy pensjonaty zmieniając właścicieli.
32. Château de Bertholo (Lutry)
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: winnica, komunalna sala spotkań
krótka historia: Zamek w obecnej formie został skonstruowany przez biskupa Bertholda de Neuchâtel i w XIVw. zamieszkiwany przez burmistrza Lutry. Niemniej już w XI wieku znajdziemy list cesarza
Henryka III do arcybiskupa Hugona de
Besançon, w którym w zamian za te ziemie wraz z fortecą zobowiązuje się przesiedlić swoich rolników z Cully i Riez w celu posługi na jego rzecz. W XVIw. posiadłość wraz z otaczającymi ją winnicami zostaje zakupiona przez miasto Payerne dla berneńczyków.
33. Château de Glérolles
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: winnica, degustacje, eventy
krótka historia: tylko od zachodu możemy zaobserwować pozostałości średniowiecznej wieży strażniczej, w XVIw. obiekt został przebudowany na funkcje reprezentacyjne. Wioska o tożsamej nazwie została zmieciona z powierzchni przez "tsunami" około VIw. i na jej miejscu, choć w bardziej osłoniętej części ziemi od "furii jeziora" powstało Saint-Saphorin. Podwaliny zamku powstają w środku konfliktu o inwestyturę pomiędzy papiestwem, a germańskim kościołem rzymskim. G
rzegorz VII przyznaje sobie to prawo wbrew sprzeciwowi Henryka IV, który zostaje ekskomunikowany. Obawiając się, że poniektórzy jego wasale w tej sytuacji zaprzysięgną się Rzymowi, zdecydował się na podróż do włoskiej Canossy do Ojca Świętego szukać przebaczenia i łaski. Od tego wydarzenia bierze się powiedzenie "
aller à Canossa". Aby uzyskać błogosławieństwo i wsparcie biskupa lozańskiego ziemie Lavaux zostały ofiarowane następcom biskupim, a w 1150r. powstaje wieża strażnicza. Fortyfikacje zamku z czasem są wzmacniane, gdyż mieści się on w strategicznym przewężeniu na szlaku w stronę przełęczy Św. Bernarda. Na terenie fortecy dochodziło do wielu zbrodni wojskowych. W wieży mieściła się klatka dla czarownic. Po podbiciu przez berneńczyków w XVIw. staje się siedzibą sądowniczą, a na początku XIXw. w ramach utworzeniu państwa Vaud przechodzi w ręce publiczne i zostaje sprzedany rodzinie Ruchonnet, której spadkobiercy odkupili i zjednoczyli otaczające ziemie i prowadzą przedsiębiorstwo winne.
źródła:
https://www.glerolles.ch/notre-histoire/,
http://www.swisscastles.ch/Vaud/chateau/Glerolles.html
okolice Vevey-Montreux
34. Château de Chardonne
możliwość zwiedzania: 👎
obecna funkcja: mieszkalna, winnica
krótka historia: Nie wiemy za wiele o tym zamku sprzed czasów berneńskich, później zamieszkiwały go rodziny dygnitarzy. W 1624r. powstaje pierwsza wieża zamku, ponadto ród Sturtler nabywa okoliczne ziemie i zakłada winnicę. W wyniku mariaży i spadków posiadłość doświadcza kolejnych nazwisk aż do 1933r., w którym Bernard de Muralt sprzedaje winnice Emilowi Obrist, później w 1939r. zamek Bankowi Narodowemu. Bank sprzedaje budynek firmie obracającej nieruchomościami. Zuryski hotelarz przekształca obiekt w hotel. W 1975r. spadkobiercy sprzedają zamek pewnej małej firmie, która upłynnia go sprzedając na apartamenty po piętrze. Obecnie na sprzedaż jest domek zaaranżowany w oranżerii koło zamku.
35. Château de l'Aile à Vevey
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: zamek jest na wynajem lub sprzedaż (eventy, plany zdjęciowe, apartamenty), można się umówić na wizytę
krótka historia: Przed XVIIw. w tym miejscu mieściły się hale kupieckie i oberża. W 1680r. obiekt zostaje sprzedany Adamowi Chastelain i przechodzi na własność Wincenta Hertner z rodziny kupieckiej wywodzącej się z St Gallen, ale osiadłej w Lyon i Genewie. Wincent dokonuje przebudowy posiadłości w zamek. Dziedziczy go bratanek, londyński bankier - Martin
Couvreu de Deckersberg, który osiedla się w Vevey w 1698r. Kolejny spadkobierca rodu Jacques-Edouard Couvreu w XIXw. poświęca swoją fortunę aby odświeżyć i radykalnie przekształcić zamek w neogotyckim stylu dla swojej genewskiej żony. Jednocześnie wrażliwy na dobro społeczne konstruuje promenadę wzdłuż jeziora wraz z wskaźnikiem poziomu wód. Jako deputowany Rady Narodowej i sędzia woli pozostawać na marginesie publicznego zainteresowania, za to silnie udziela się w lokalnych organizacjach filantropijnych i religijnych. Dzięki niemu powstaje między innymi azyl dla biednych i porzuconych dziewcząt. Zapoczątkował także pierwsze kursy wieczorowe dla robotników. W 1988r. obiekt zostaje odkupiony przez miasto w celu utworzenia hotelu, ale brakuje mu inwestorów. Na drodze referendum w 2007r. zostaje podjęta decyzja o sprzedaży posesji Berndowi Grohe, niemieckiemu biznesmenowi żyjącemu w Szwajcarii. Przeprowadza on spektakularną renowację zamku trwającą 10 lat i dbającą o każdy detal historyczny i konserwatorski jednocześnie dodając mu nowoczesności. W 2018r. prace te zostały docenione przyznaniem nagrody "Swiss Heritage Award".
źródła:
https://aile.ch/,
https://fr.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau_de_l%27Aile ,
http://www.swisscastles.ch/Vaud/chateau/aile.html
36. Château de Vevey
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: muzeum historyczne Vevey
krótka historia: Inskrypcja z 1599r. wskazuje rok ukończenia tej konstrukcji na miejscu domu warownego. Należy on do rodu Tavel aż do 1734r. w którym to zostaje sprzedany włodarzom berneńskim przenoszącym swoją siedzibę doń z Chillon i którą pozostaje aż do rewolucji berneńskiej w 1798r. W XIX wieku powstaje tu pensjonat i służy w ten sposób aż do końca drugiej wojny światowej. Lokalny bank ocalił go przed zburzeniem i utworzył tu
bractwo winiarzy oraz muzeum historyczne. W 1986r. bractwo nabywa zamek i przeprowadza znaczące prace renowacyjne.
37. Château de La Tour de Peilz
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: muzeum gier
krótka historia: Powstały w XIIIw. na zlecenie Pierre de Savoie (Piotra z Sabaudów) służył jak dzisiejsze "przejście graniczne z cłem" kontrolując ruch między granicą państwa sabaudzkiego i jeziorem. Zdewastowany w wojnach burgundzkich w XVw. Odkupuje go w 1747 Jean Grésier, francuski oficer. W skutek lokalnego referendum z 1979r. zostaje odkupiony z rąk prywatnych na poczet samorządu i obecnie służy za muzeum.
38. Le domaine de la Doges à la Tour de Peilz
możliwość zwiedzania: 👍 - dni otwarte w ostatnie soboty miesiąca lub wizyta po rezerwacji terminu
obecna funkcja: bractwo winiarskie zajmuje się winnicami a badacze m.in z Uniwersytetu Lozańskiego studiują historię miejsca (pierwsza publikacja ma się ukazać w 2021r.).
krótka historia: Około XVw. osiada tu valezański (Valais) ród Doge (lub Doges). W kolejnych zapiskach historycznych znajdujemy też wzmiankę o arystokracie Jehan de Joffrey, który to w 1663r. zasila lokalną burżuazję i stawia swój dom dokładnie w miejscu obecnie nam znanej posiadłości z wieżą. W XVIII wieku, prawdopodobnie wnuczki Joffrey sprzedają posiadłość aby uregulować długi brata, pułkownika zasilającego francuskie szeregi. Zakupuje posiadłość Egrège Abraham-Augustin Michel (lokalny sędzia?), w dacie nieznanej sprzedaje go kupcowi neapolskiemu, i w ten sposób zaczyna się czteropokoleniowa historia rodu Palézieux w tym miejscu. Ostatni właściciele, zmarli w 1997r., Odette i André Coigny, z braku spadkobierców przepisują posiadłość w testamencie wraz z funduszami na rzecz stowarzyszenia dziedzictwa narodowego, a winnice na rzez bractwa winiarskiego.
źródła:
http://www.swisscastles.ch/Vaud/chateau/ladoges.html
https://www.patrimoinesuisse-vd.ch/la-doges/visites-guidees/
https://www.24heures.ch/vaud-regions/riviera-chablais/honoree-doges-cherche-lumiere/story/22140663
39. Château d'Hauteville
możliwość zwiedzania: 👎
obecna funkcja: kampus prywatnego
uniwersytetu amerykańskiego, winnica
krótka historia: Do 1740 roku była tu zaledwie wieża strażnicza, a w 1760r. ziemie te zakupuje Pierre Philippe Cannac, francuski hugenot, należący do burżuazji Vevey już od 1728r. Powstały tam w międzyczasie mały dworek nie zaspokaja jego ambicji i postanawia postawić zabudowania na wzór francuskich pałaców. Pierre umiera w wieku 80 lat i posiadłość przejmuje Daniel Grand de la Chaise, bankier z Amsterdamu. Od tego czasu obiekt zyskuje przydomek "Grand" a ród Grand utrzymuje posiadłość do obecnych czasów.
40. Château de Blonay
możliwość zwiedzania: 👎?
obecna funkcja: rezydencja urlopowa (?)
krótka historia: Rodzina Blonay należy do jednej z najstarszych rodzin arystokratycznych w Vaud i nie dość że wywodzi się z tych ziem (geneza nazwiska to romańska nazwa okolicznych ziem feudalnych), to utrzymała posiadłość z zamkiem aż do dziś, z krótkim epizodem (w epoce berneńskiej z racji utraty wpływów) sprzedaży i jej późniejszego odkupienia. Zamek miał szczęście, gdyż rodzina Graffenried dobrze o niego dbała, a także przeprowadziła kilka modernizacji. W księgach opactwa Hauteville widnieje data konstrukcji zamku - 1175r. przez braci Blonay, którzy później staną się lennikami Sabaudów (Savoie). Na mocy decyzji biskupa Lozanny stają się Panami Vevey i Corsier oraz na mocy decyzji biskupa Sion - zwierzchnikami i opiekunami zamku w Chillon. W trakcie reformacji ród Blonay rozpadł się na dwie odnogi - francusko-katolicką, która osiedliła się w okolicy Evian i reformowaną-protestancką, która pozostała na ziemi szwajcarskiej. Obecnie zamek jest zarządzany z ramienia fundacji założonej przez braci Blonay mającej na celu konserwację zamku. Nie jest on stale zamieszkany, służy uroczystościom rodzinnym i celom wakacyjno-rekreacyjnym.
źródła:
https://www.letemps.ch/suisse/cest-un-chateau-vivant-pierre-blonay-garde-coeur
https://www.blonay.ch/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=37&Itemid=425
https://fr.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau_de_Blonay
http://www.swisscastles.ch/Vaud/chateau/blonay.html
41. Château de Sully
możliwość zwiedzania: 👎
obecna funkcja: własność prywatna, wcześniej centrum sztuki
krótka historia: Baron Bertrand de Boucheporn uciekający z rodziną z Francji opętanej Rewolucją zakupuje ziemie w Sully, które uwieńcza data konstrukcji "zamku" - 1882r. Ówcześnie było to nazewnictwo dość pretensjonalne w skali faktycznej (nawet dziś bym powiedziała, że do zamku mu daleko...). Dopiero w 1929r. zamek staje się zamkiem wg tutejszych kategorii ze względu na ambicje
Wilhelma Escher, zuryskiego milionera i akcjonariusza Nestle. Niestety rodzina zbankrutowała, a posiadłość odkupiła pewna firma, która później odsprzedała ją na parcele. Sam zamek przechodził z rąk do rąk aż zyskał zainteresowanie Art Center College of Design de Passadena. Ten jednakże kończy swoją działalność w Sully w 1995r. i posiadłość przechodzi w ręce prywatne. Do 2006r. zamieszkiwała go Shania Twain.
źródła:
https://www.letemps.ch/culture/shania-twain-superstar-meconnue-tourdepeilz
http://www.swisscastles.ch/Vaud/chateau/sully.html
https://www.vd.ch/fileadmin/user_upload/organisation/dinf/sipal/fichiers_pdf/043_Sully_Ch%C3%A2teau_de_Sully.pdf
42. Château des Crêtes à Clarens
możliwość zwiedzania: 👎
obecna funkcja: własność prywatna, prestiżowa winnica
krótka historia: Jean-Jacques Rousseau rozsławił riwierę jeziora lemańskiego między innymi dzięki swojej powieści "Nowa Heloiza". Zainspirowany legendarną historią finansista helvecki osiedlony w Paryżu - Emmanuel-Vincent Dubochet postanawia wybudować zamek w Clarens, który powstaje w 1864r. i reprezentuje eklektyczny styl klasycystyczny z czasów Napoleona III. Ogród na wzór francuski miał odzwierciedlać inspiracje z dzieła Rousseau. Lokalny rozgłos zyskuje Léon Gambetta, ówczesny minister obrony narodowej Francji, przyjaciel Dubochet, który spędza tutaj wakacje. Na jego cześć została nazwana lokalna restauracja i plac miejski.
Później, po wielokrotnych zmianach właścicieli, w latach 30" zamek przekształca się w prywatną klinikę. W 1941r. posiadłość w ramach aukcji komorniczej zakupuje szwajcarski bank, a dwa lata później lokalny weterynarz Bernard Frey, który to przeprowadza generalne prace konserwacyjne obiektu. W 1980r. w efekcie huraganu wieża z solarium traci zadaszenie, które zostaje zastąpione nową konstrukcją, a w 1985r. obiekt zostaje zakupiony przez inwestorów niemieckich, którzy znów przeprowadzają znaczne prace konserwacyjne. Obecnie jest to własność prywatna.
43. Château du Châtelard
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: hotel, przyjęcia
krótka historia: Podwaliny obecnej budowli znajdowały się tu już około XIw., a pierwsza konstrukcja zamkowa powstała w wieku XV. Do XIIw. ziemie te podlegały biskupowi Lozanny, a później biskupowi Sion ze względu na wojnę z Burgundami. Po panowaniu Burgundzkim zamek zostaje przejęty przez Gerarda z Oron. Konsekwentnie Sabaudczycy podpisują kolejne traktaty z władzami Chatelard, jeden z nich podpisany z François de la Sarraz pozwala na transformację i rozbudowę zamku. Jean de Gingins po ponad 100 latach (1442r.) kończy tę inwestycję i w efekcie papież Felix VI wprowadza się tu ze swoim dworem. W 1476r. syn barona Gingins prowadzi wojnę z walezańczykami (Valais) na tle wojen burgundzkich, niestety dochodzi do masakry zamku i ludności Chatelard. W 1501r. zamek zostaje zrekonstruowany, ale na dużo mniejszą skalę. Od 1549r. zamek wielokrotnie przechodzi przez ręce różnych rodów arystokratycznych tego regionu. W 1798r. dochodzi do rewolty wobec okupacji berneńskiej dzięki wsparciu wojsk Napoleona, wśród których głównym oficerem jest Benjamin Fornerod de Mons d’Avanche. Jego potomek,
Constant Fornerod był drugim prezydentem konfederacji. Ród Fornerod do dziś jest właścicielem posiadłości.
44. Château de Chillon
możliwość zwiedzania: 👍
obecna funkcja: muzeum zamkowe
krótka historia: Jest to chyba jeden z najsłynniejszych monumentów w okolicy. "Chillon" oznacza w dawnym języku skalistą platformę. Zamek został skonstruowany na formacji skalnej u brzegu jeziora w najbardziej strategicznym punkcie regionu pozwalającym na kontrolę i ochronę szlaku pomiędzy wschodnią i zachodnią Europą
(Via Francigena). Badania archeologiczne prowadzone od XIXw. wskazują pierwsze osadnictwo w tym rejonie już w epoce brązu. Sam zamek, jak wiele okolicznych monumentów odzwierciedla trzy istotne okresy w historii Szwajcarii - sabaudzki, berneński i państwowości Vaud. Zamek jest podzielony na dwie części: obronną i rezydencyjną i przetrwał wojny burgundzkie w takim też kształcie. W XVIIIw. zamek przestaje być funkcjonalny (technologicznie, wilgotność) i cała administracja przenosi się do Vevey. Od przejęcia przez nowoutworzone państwo Vaud na początku XIX wieku obiekt, lekko zapomniany, pozostaje pod okiem stróża i kilku żołnierzy i służy jako składownia rzeczy, z którymi nie wiadomo co zrobić (broń) oraz więzienie. W epoce romantyzmu następuje ponowny zachwyt średniowieczem. Wspomniany już Rousseau umieszcza w powieści o Heloizie jeden z epizodów w scenerii zamku. Ale największą sławę zamek zyskuje dzięki
Bayronowi w 1816r. i jego "więźniu z Chillon" mitologizując wręcz postać
François Bonivard.
źródło:
https://www.chillon.ch/en/castle/ ;
http://www.swisscastles.ch/Vaud/chillon/default.htm
45. Caux Palace Hotel
możliwość zwiedzania: 👉
obecna funkcja: hotel, centrum konferencyjne, restauracja, kampus szkoły hotelarskiej
krótka historia: Pałac został zainaugurowany w 1902r. W 1850r. ruszyła kolejka linowa wspinająca się po zboczu aż do Glion a w 1892r. kolej szynowo-linowa (funiculaire) po Rocher-de-Naye, co spowodowało rozwój ekskluzywnej turystyki w okolicy i rozsławienie tutejszego ośrodka narciarskiego ówcześnie. W międzyczasie, gdy drogi i koleje nie były jeszcze dostępne, materiały budowlane do hotelu były transportowane mułami. Wśród prominentnych gości można wymienić księcia Arabii Saudyjskiej,
John D. Rockefeller, M
aharadżę Baroda czy cesarzową Sissi (Grand Hotel zanim zainaugurowano pałac).
Co za dużo to niezdrowo...
Poniżej pogrupowałam dla Was ww. obiekty wg ich funkcji (nie wszystkie, ponieważ pozostałe nie mieszczą się w poniższych kategoriach). Czy jesteś muzealnym freakiem czy lubisz otulić się "luksusem" w ramach weekendowego pobytu w hotelu, poniżej ściąga:
HOTELE/B&B
1. Château du Crest, 👉/
👍
11. Château de Bossey, 👉
20. Château de Lavigny, 👉
30. Château d'Ouchy, 👉
*Chateau de Rocheforte
43. Château du Châtelard, 👉
45. Caux Palace Hotel, 👉
RESTAURACJE
7. Château de Penthes, 👉
11. Château de Bossey, 👉
15. Château de Prangins, 👍 (kafeteria)
45. Caux Palace Hotel, 👉
MUZEA/GALERIE
7. Château de Penthes, 👉
10. Château de Coppet, 👍
15. Château de Prangins, 👍
21. Château de Morges, 👍
25. Château de Renens-sur-Roche, 👍
27. Château de Beaulieu (Lausanne), 👍
28. Château Saint-Maire, 👎/👉/👍 (dawny pałac)
29. Palais de Rumine, 👍
36. Château de Vevey,
👍
37. Château de La Tour de Peilz, 👍
38. Le domaine de la Doges à la Tour de Peilz, 👍
44. Château de Chillon,
👍
_______________________________________________
Przypisy:
- wykresy uwzględniają zaokrąglone, skumulowane wartości (np. Appenzell Ausserrhoden wraz z Appenzell Innerrhoden),
- nazwy kantonów oraz nazwy własne są podane wg polskich odpowiedników, tam gdzie to możliwe,
- dane liczbowe dotyczące zamków mogą być nieprecyzyjne ze względu na źródło,
- "Château" we Francji i Szwajcarii jest wg mnie nadużywane, stosuje się ten wyraz do nazwania szerokiego spektrum zabudowań od dworków, przez pałace po zamki. Stosuję odpowiednio nazwę "zamek" jako synonimu w odniesieniu do oryginalnej nazwy lub wg definicji słownika PWN: "
zamek «okazała budowla mieszkalno-obronna, dawniej: rezydencja królewska, książęca lub magnacka»", niemniej definicja przedmiotowa (specjalistyczna) w języku polskim jest bardziej precyzyjna i wiele z wymienionych tutaj zabudowań się do niej nie zalicza (bardziej dworek lub pałac),
- źródła informacji to w większości wikipedia i portal swisscastles. Jeśli pojawia się dodatkowe źródło, to dodaję adnotację przy tekście,
- prawa autorskie do zdjęć: źródła lub prawa autorskie są wymienione w podpisie do zdjęcia, tylko zdjęcie tytułowe jest mojego autorstwa,
-
pardą maj frencz - większość tekstów źródłowych, z których korzystam, jest w archaicznym francuskim, więc mogę czasem wprowadzać do tutejszego polskiego dziwne konstrukcje językowe lub niezgrabne tłumaczenia.
________________________________________________
P.S. spojrzałam na parę starych wpisów "a la podróże", w których zauważyłam że wskazuję ogólnikowo na dość znane miejsca, a plusem samego artykułu jest to, że mam za sobą już przeszukane różne turystyczne źródła, więc w jednym miejscu podaję na talerzu "recepty na szybkie wypady" i/lub w większości tam po prostu byłam.
Ten artykuł rozpoczyna w pewnym sensie bardziej dojrzały cykl podróżniczy, z wielu względów: 1. czas leci i pora przerzucić się z "destination snacking" na właściwe zagłębienie się w korzenie danego miejsca, 2. język - wcześniej nie znałam na tyle sprawnie francuskiego, żeby siedzieć godzinami i tłumaczyć teksty z passe simple używanego do opisów historycznych lub w starodawnych tekstach.
Oczywiście teksty bardziej ogólnikowe nadal będą powstawać, z miejsc których jeszcze nie znam tak dobrze jak bym chciała, a nadal wielu mogą pomóc zaplanować własną przygodę.
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
